Slapeloosheid lijkt steeds vaker voor te komen. We spreken over slapeloosheid wanneer je minstens 3 nachten per week slecht slaapt en wanneer je daar overdag last van hebt.
De soorten
Grofweg kunnen we de slapeloosheid verdelen in:
1. Moeilijk in slaap vallen. Wanneer je in bed ligt, voel je de spanning in je spieren nog en razen je gedachten maar voort waardoor je niet het vermogen hebt om lekker weg te zakken.
2. Te vroeg wakker worden en vervolgens gaan liggen malen. Het lijkt wel of je gedachten tijdens het slapen helemaal niet tot rust zijn gekomen en je weer onverminderd doorgaat met denken.
De gevolgen
Wanneer je vaak slecht slaapt, zijn de gevolgen schadelijk. Je voelt je minder gelukkig (gebrek aan serotonine), wat zelfs kan leiden tot depressie. Je krijgt meer stress (aanmaak extra cortisol), waardoor er ook eerder ouderdomsverschijnselen optreden en je vergeetachtig wordt. Vervolgens kun je dikker worden ( tekort aan het hormoon leptine), omdat je extra behoefte aan koolhydraten krijgt. En tenslotte kan je groeistoornissen krijgen, minder afweer tegen ziektes en wordt je reactiesnelheid minder.
Oorzaken van slapeloosheid
Het kan zijn dat je vlak voor het slapen te intensief bezig bent geweest, bijvoorbeeld met sporten, met huiswerk maken, of met je laptop, IPad of mobiel. Ook tv kijken is een slechte voorbereiding op het slapen, omdat je hersenen vaak onbewust teveel worden geactiveerd.
Een tweede oorzaak kan een lichamelijke zijn. Brandend maagzuur, snurken en tandenknarsen zijn daar voorbeelden van.
Maar heel vaak is stress de oorzaak van het slechte slapen. Je hebt teveel op je bordje. Je kunt je daardoor niet meer ontspannen. Je ligt te piekeren, je maakt je ook nog eens zorgen dat je te weinig slaapt en dat zorgt er weer voor dat je nog minder goed slaapt.
Slapeloosheid: de oplossing
Vroeger gaf de huisarts je vaak een slaapmiddel. Nadeel daarvan is dat het èn de oorzaak niet aanpakt èn dat je lichaam eraan gaat wennen, waardoor het middel zijn effectiviteit snel verliest.
Er zijn beter oplossingen denkbaar zoals het drinken van een glas melk voor het slapen gaan, geen zware maaltijd nemen voordat je naar bed gaat, geen koffie of teveel alcohol gebruiken en een boek lezen als ontspanning. Ook een goede donkere kamer met voldoende ventilatie kan helpen bij het eerder in slaap vallen. Tenslotte helpt een vast slaap-waakritme. Wanneer je ‘s avonds al op de bank in slaap valt, daarna wakker wordt en alsnog je bed in duikt is dat slecht voor je slaapritme.
Soms is er meer nodig
Wanneer bovenstaande tips niet helpen is het de moeite waard om eens naar de oorzaken van je stress te kijken. Weet je al waarom je meer van jezelf vraagt dan je eigenlijk aan kunt? Kun je iets aan de oorzaken doen? Kun je bijvoorbeeld taken afstoten? En wanneer dat onverhoopt onmogelijk is, kun je dan je draagkracht vergroten, zodat je wat meer ontspannen kunt omgaan met die zaken waar je te weinig invloed op hebt?
Ontspanning
Om beter met factoren om te gaan die stress veroorzaken maar die je toch niet kunt verhelpen (een slecht functionerende leidinggevende, weinig invloed op je werk, huilende kinderen, een zieke partner of ouder), is ontspanning een veelgeprezen oplossing. Je zult moeten ontdekken, wat voor jou de meeste ontspanning oplevert. Is dat luisteren naar goede muziek? Sporten of dansen? Houthakken of breien? Yoga of mindfulness?
Met begeleiding
Veel mensen kunnen het niet opbrengen om stelselmatig aandacht te besteden aan hun ontspanning. Ze hebben het te druk en hebben daarom geen tijd om ook nog aandacht aan zichzelf te schenken. Daarom maken veel mensen de keuze om zich (soms ten einde raad) te laten begeleiden door een persoonlijke trainer. Zo’n trainer helpt je bij het aanleren van technieken om rustig te worden. Dan lukt het je ook vaak om toch problemen aan te pakken waar je eerst geen oplossing voor zag. En om het ontspannen vol te blijven houden, zoals je dat overigens ook doet met eten, tanden poetsen en slapen ( oh nee…slapen was juist een probleem 🙂 )
Kijken bij wie het gelukt is
Honderden mensen hebben de afgelopen jaren de trainingen van Ontspanningstraining gevolgd. Ruim 80 van hen hebben hun ervaringen opgeschreven op de site van Ontspanningstraining.nl. Kijk bijvoorbeeld ook eens bij de ervaringen van Marloes.